ΑΠ' ΤΗΝ ΚΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΚΟ ΠΟΙΑ ΝΑ ΔΙΑΛΕΞΩ; ΠΡΑΣΙΝΟ, ΜΠΛΕ Η ΚΙΤΡΙΝΟ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ; ΜΙΑ ΧΡΗΣΙΜΗ ΑΝΑΛΥΣΗ!

Πάνε πολλές δεκαετίες από τότε που το αξέχαστο δίδυμο Κορώνης-Φίλανδρος τραγουδούσε "Στο Ζάππειο μια μέρα περιπατούσα", με το γνωστό ρεφρέν "Μα θαρρώ πως θα τα μπλέξω απ’ την Κική κι απ’ την Κοκό ποια να διαλέξω. Την Κική την αγαπώ μα μ’ αρέσει κι η Κοκό!" Σ' ένα τέτοιο δίλημμα μας έχει οδηγήσει η εισαγωγή χρωμάτων στα τιμολόγια ηλεκτρισμού, καθώς τα χαρακτηριστικά των προσφερόμενων τιμολογίων είναι ακατανόητα για το μέσο καταναλωτή. Το μόνο που θα γίνει απόλυτα κατανοητό είναι πως όποιο τιμολόγιο και να διαλέξει κανείς, το ρεύμα θα είναι πανάκριβο.: στο τέλος 2019 η κιλοβατώρα είχε λιγότερο από €0,10, ενώ τώρα είναι 50-80% πιο ακριβή. 

Η αιτία της ακρίβειας; Καταρχήν η "απελευθέρωση" της αγοράς ηλεκτρισμού, προκειμένου να ιδιωτικοποιηθεί αυτό που στον 20ο αιώνα ήταν απαράβατα δημόσιο αγαθό. Κατά δεύτερον, ο εντελώς στρεβλός σχεδιασμός της λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού, με το 100% της ποσότητας να περνά ταυτόχρονα μέσα από τρία διαφορετικά χρηματιστήρια.

Το Μπλε τιμολόγιο είναι το μόνο που θα έχει σταθερή τιμή για 12 μήνες και το μόνο που θα έχει πρόστιμο πρόωρης διακοπής. Πράσινο και Κίτρινο τιμολόγιο θα έχουν μεταβαλλόμενη τιμή κάθε μήνα: σε μια σταθερή τιμή για 6 μήνες, που λέγεται "βασική", θα προστίθεται η γνωστή Ρήτρα Αναπροσαρμογής, μόνο που τώρα θα λέγεται "Μηχανισμός Διακύμανσης". Για όσους καταναλωτές έχουν ρολόγια ωριαίας καταμέτρησης θα υπάρχει και Πορτοκαλί τιμολόγιο, με δυνατότητα διαφορετικής τιμολόγησης για κάθε ώρα του 24ώρου!

Πιο σημαντικός πάροχος εξακολουθεί να παραμένει η "Δ"ΕΗ, (με το "Δ" πλέον μόνο σε εισαγωγικά). Στην ιστοσελίδα της μπορούμε να δούμε δυο μπλε τιμολόγιο (myHomeEnter και myHomeOnline), με τιμή σταθερή για 12 μήνες. Το myHomeEnter έχει πάγιο 5€/μήνα και 2% έκπτωση με την ενεργοποίηση πάγιας τραπεζικής εντολής. Η χρέωση καταναλισκόμενης ενέργειας είναι 0,17900€ (ημέρα) και 0,16900€ (νύχτα). Δεν αναφέρεται, αλλά ο λογαριασμός έρχεται  εκτυπωμένος, καθώς για το myHomeOnline αναφέρεται έκδοση ψηφιακού λογαριασμού. Το myHomeOnline έχει πάγιο 3,5€/μήνα, δεν έχει έκπτωση για ενεργοποίηση πάγιας τραπεζικής εντολής και η χρέωση καταναλισκόμενης ενέργειας είναι 0,17500€ (ημέρα) και 0,16600€ (νύχτα).

Ένα μέσο νοικοκυριό θα καταναλώσει περί τις 3500 κιλοβατώρες στους 12 μήνες της σταθερής σύμβασης. Πού οδηγεί η επιλογή ...

του καθενός τιμολογίου;

• Στο myHomeEnter η συνολική δαπάνη για τους 12 μήνες θα είναι €686,5, [που αναλύεται σε €60 για το πάγιο (5€/μήνα Χ 12 μήνες) και €625,5 για την ενέργεια (3500 κιλοβατώρες Χ 0,17900)]. Αν η πληρωμή γίνεται με πάγια τραπεζική εντολή, η συνολική δαπάνη μειώνεται 2% στα €672,77, όφελος €13,73 ή €1,14 ανά μήνα. Αν υποθέσουμε πως το 15% της ενέργειας έχει χρέωση νύχτας,  η συνολική δαπάνη για τους 12 μήνες στο myHomeEnter θα είναι €681,56, [που αναλύεται σε €60 για το πάγιο (5€/μήνα Χ 12 μήνες) και €621,56 για την ενέργεια (2975 κιλοβατώρες ημέρας Χ 0,17900=532,53 και 525 κιλοβατώρες νύχτας Χ 0,16900=88,73)]. 5 ευρώ λιγότερο στους 12 μήνες δεν το λες και σημαντική διαφορά, ακριβώς επειδή η ΔΕΗ χρεώνει ακριβά τη νυχτερινή κιλοβατώρα.

• Στο myHomeOnline η συνολική δαπάνη για τους 12 μήνες θα είναι €654,5, [που αναλύεται σε €42 για το πάγιο (3,5€/μήνα Χ 12 μήνες) και €612,5 για την ενέργεια (3500 κιλοβατώρες Χ 0,17500)]. Αν υποθέσουμε πως το 15% της ενέργειας έχει χρέωση νύχτας, η συνολική δαπάνη για τους 12 μήνες στο myHomeEnter θα είναι €649,78, [που αναλύεται σε €42 για το πάγιο (3,5€/μήνα Χ 12 μήνες) και €607,78 για την ενέργεια (2975 κιλοβατώρες ημέρας Χ 0,17500=520,63 και 525 κιλοβατώρες νύχτας Χ 0,16600=87,15)]. 4,72 ευρώ λιγότερο στους 12 μήνες δεν το λες και σημαντική διαφορά, ακριβώς επειδή και πάλι η ΔΕΗ χρεώνει ακριβά τη νυχτερινή κιλοβατώρα. Η διαφορά δηλαδή ανάμεσα στο myHomeEnter και στο myHomeOnline είναι €32 σε ετήσια βάση, και, βεβαίως, η ΔΕΗ διαφημίζει διαρκώς το myHomeEnter, ξεχνώντας επιδεικτικά το myHomeOnline.

Στα "Πράσινα" ή Ειδικά" τιμολόγια προς το παρόν ξέρουμε μόνο τη "βασική" τιμή. Πάνω στη "βασική" προστίθεται η Ρήτρα Αναπροσαρμογής (προσοχή, ανάλογα με το διαφορετικό τρόπο που θέλει κάθε πάροχος!) και προκύπτει η "Τελική" Τιμή, η οποία και είναι η μόνη που θα πρέπει να συγκρίνουμε, για να δούμε ποιος πάροχος είναι πιο φθηνός κάθε μήνα.

Οι περισσότεροι έχουμε στα σπίτια το Γ1/Γ1Ν Οικιακό της "Δ"ΕΗ, που από 01.01.2024 είναι το "Ειδικό" Τιμολόγιο για Οικιακή Χρήση. Την 01.01.2024 η "Δ"ΕΗ θα ανακοινώσει την "τελική" τιμή για τον Ιανουάριο. Προς το παρόν μόνο εκτίμηση μπορούμε να κάνουμε, με βάση όσα έχει αναρτημένα στη σχετική ιστοσελίδα [1]: Πάγιο 5€/μήνα. "Βασική" τιμή ημέρας 0,128€/κιλοβατώρα για κατανάλωση μέχρι 500 κιλοβατώρες/μήνα και 0,1376€/κιλοβατώρα για κατανάλωση πάνω από 500 κιλοβατώρες/μήνα. (Το αν η μηνιαία κατανάλωση είναι πάνω ή κάτω από 500 κιλοβατώρες καθορίζεται σε τετραμηνιαία βάση (2000 κιλοβατώρες σε 120 ημέρες, ασχέτως αν ο Σκυλακάκης μας διαβεβαίωσε πως ο ΔΕΔΔΗΕ θα μετρά την κατανάλωση κάθε μήνα). "Βασική" τιμή νύχτας 0,128€/κιλοβατώρα: ίδια τιμή για κατανάλωση ημέρα και νύχτα, κανένα κίνητρο στον καταναλωτή να μεταθέσει κατανάλωση εκτός ωρών αιχμής του δικτύου.

Για τον υπολογισμό της Ρήτρας Αναπροσαρμογής, απ' την οποία θα προκύψει η τελική τιμή χρέωσης του Ιανουαρίου 2024, στις 26.12.2024 η "Δ"ΕΗ χρησιμοποιεί την εκτίμηση ορίων μεταβολής της Τιμής Εκκαθάρισης Αγοράς για το Δεκέμβριο ("ΤΕΑ_m-1") L_{_u}=0,09500 L_{_d}=0.085, δηλαδή, πρακτικά μεταβολή της ΤΕΑ ανάμεσα σε 85€/μεγαβατώρα (κάτω όριο) και 95€/μεγαβατώρα (άνω όριο).

Το Νοέμβριο 2023 η μέση τιμή "ΤΕΑ_m-2" ήταν 105,40€/μεγαβατώρα, όπως τη δημοσιεύει η "Δ"ΕΗ [2], δηλαδή 0,10540€/κιλοβατώρα. Αν υποθέσουμε πως η μέση Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς για το Δεκέμβριο ΤΕΑ_m-1 θα προκύψει π.χ. 100€/μεγαβατώρα, (δηλαδή 0,10000€/κιλοβατώρα), μεγαλύτερη απ' το πάνω όριο των 95€/μεγαβατώρα, για τον υπολογισμό της Ρήτρας Αναπροσαρμογής θα εφαρμοστεί ο τύπος {α*(ΤΕΑ_m-1 - L_{_u}) + β) = {1,16*(0,10000 - 0,09500) + 0} = {1,16*0,00500) + 0} = 0,0058€/κιλοβατώρα.

Οπότε η "Τελική" Τιμή για το "πράσινο" τιμολόγιο Γ1/Γ1Ν της "Δ"ΕΗ θα είναι: Πάγιο 5€/μήνα. "Τελική" τιμή ημέρας 0,128€/κιλοβατώρα + 0,0058€/κιλοβατώρα = 0,1338€/κιλοβατώρα για κατανάλωση μέχρι 500 κιλοβατώρες/μήνα (και 0,1376€/κιλοβατώρα + 0,0058€/κιλοβατώρα = 0,1434€/κιλοβατώρα για κατανάλωση πάνω από 500 κιλοβατώρες/μήνα). "Τελική" τιμή νύχτας 0,128€/κιλοβατώρα + 0,0058€/κιλοβατώρα = 0,1338€/κιλοβατώρα.

Συνοψίζοντας, η συνολική ετήσια δαπάνη ενός νοικοκυριού στο "Πράσινο" τιμολόγιο Γ1/Γ1Ν, αν υποθέσουμε πως η μέση τιμή ΤΕΑ για κάθε μήνα του 2024 θα είναι 100€/μεγαβατώρα, (κάτι που είναι εντελώς αδύνατο να γνωρίζουμε), κι αν η "Δ"ΕΗ διατηρήσει και για τους επόμενους μήνες την έκπτωση 20%, που δίνει για τον Ιανουάριο 2024 και με την οποία προκύπτουν οι πιο πάνω "Τελικές" τιμές, (κάτι που επίσης είναι εντελώς αδύνατο να γνωρίζουμε), για συνολική ετήσια κατανάλωση 3500κιλοβατώρες, θα είναι €528,3: [που αναλύεται σε €60 για το πάγιο (5€/μήνα Χ 12 μήνες) και €468,3 για την ενέργεια (3500 κιλοβατώρες Χ 0,1338€/κιλοβατώρα, για κατανάλωση μέχρι 500 κιλοβατώρες/μήνα)].

Οι πιο πάνω αβεβαιότητες, η δυσκολία πρόβλεψης των μελλοντικών τιμών, αλλά και η ιδιομορφία υπολογισμού της επιβάρυνσης απ' τη Ρήτρα Αναπροσαρμογής, δείχνουν το έγκλημα κερδοσκοπίας, που συντελείται πλέον σε βάρος των καταναλωτών. Πάντα με τις ευλογίες της κυβέρνησης, βεβαίως-βεβαίως, αφού αυτή είναι που έχει οργανώσει το μείγμα ηλεκτροπαραγωγής και την αγορά ηλεκτρισμού σε τρόπο διαφορετικό απ' αυτόν που ισχύει στις περισσότερες χώρες της ΕΕ. Και, να μην ξεχνούμε, στα πιο πάνω ποσά πρέπει να προσθέσουμε Χρεώσεις Δικτύων, ΥΚΩ, ΕΤΜΕΑΡ, ΕΡΤ, Δήμο και, βεβαίως, ΦΠΑ. Όσο πιο φουσκωμένος ο λογαριασμός, τόσο περισσότερος ο ΦΠΑ!

Αν επιχειρήσουμε να προβλέψουμε τις μελλοντικές εξελίξεις στις τιμές, μπορούμε να εκτιμήσουμε τα πιο κάτω δεδομένα:

• όπως βλέπουμε στο πιο πάνω διάγραμμα μεταβολής της ΤΕΑ, όπως το δίνει το Χρηματιστήριο Ενέργειας, απ' τα τέλη Μαρτίου 2023 και μέχρι 27.12.2023 η τιμή κυμαίνεται σε συγκεκριμένα όρια, με μια ελαφρά καθοδική τάση το τελευταίο διάστημα. Πρακτικά δεν βλέπουμε πουθενά επίδραση απ' τη συνεχιζόμενη εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία, αλλά ούτε και από την εισβολή των Ισραηλινών στη Λωρίδα της Γάζας.
• η τιμή του φυσικού αερίου (Dutch TTF για συμβόλαιο ενός μήνα), απ' τον Οκτώβριο 2023 μειώθηκε απ' τα 57 στα 34€/MWh. Η μείωση αυτή δεν φαίνεται να έχει ενσωματωθεί στις τιμές ηλεκτροπαραγωγής.
• η τιμή του δικαιώματος εκπομπής "αερίων θερμοκηπίου" (φόρος CO2) το τελευταίο διάστημα μειώθηκε απ' τα 95 περί τα 70€/τόνο. Η μείωση αυτή επίσης δεν φαίνεται να έχει ενσωματωθεί στις τιμές ηλεκτροπαραγωγής.
• στις πρόσφατες εκλογές στην Ολλανδία νικητής ήταν ο Βίλντερς, που απορρίπτει την κλιματική πολιτική των Βρυξελλών. Στη Γερμανία το AfD είναι πλέον πρώτο κόμμα στις δημοσκοπήσεις σε 6 ανατολικά κρατίδια και έχει εδραιωθεί στη 2η θέση σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Το AfD επίσης απορρίπτει την κλιματική πολιτική των Βρυξελλών. Στη Γαλλία οι δημοσκοπήσεις φέρνουν πλέον στην 1η θέση το κόμμα της Λεπέν.

Σ' αυτό το πολιτικό τοπίο, και ενόψει των Ευρωεκλογών του καλοκαιριού, θα προκαλούσε έκπληξη η συνέχιση της ακρίβειας στις τιμές του φυσικού αερίου και του ηλεκτρισμού. Μετά τις Ευρωεκλογές πάντως όλα μπορούν ν' ανατραπούν και οι τιμές να καλπάσουν ξανά, φέρνοντας νέα "απρόσμενα" κέρδη στους ενεργειακούς ολιγάρχες. Μετά την απομάκρυνση απ' την κάλπη κανένα λάθος δεν αναγνωρίζεται!

[1]. https://www.dei.gr/media/f2icq3jq/g1_g1n_2024.pdf

[2].https://www.dei.gr/el/dei-omilos/i-dei/dimosiefseis/miniaia-pliroforiaka-deltia/miniaia-timi-ekkatharisis-agoras